Çin, Dünya yörüngesinde kurduğu Tiangong uzay istasyonuna ilişkin modüller taşıyan 23 tonluk “Long March-5B” roketini, 31 Ekim’de fırlattı. Vazifesini tamamlayan ve 10 katlı bir bina yüksekliğine sahip olan devasa roketin denetimsiz formda Dünya atmosferine girmesi ve yer yüzüne düşmesi bekleniyor. Uzmanlar, denetimsiz formda düşen rokete ilişkin büyük modüllerin yerleşim alanlarına düşme ihtimalinin olduğunu belirterek yetkilileri uyarıyor. Çin roketinin düşme ihtimali olan yerler ortasında Türkiye’de bulunuyor.
Kontrolden çıkmış halde taklalar atarak Dünyaya yaklaşan devasa roketin Dünya atmosferine girdiğinde büsbütün yanmayacağını belirten uzmanlar, rokete ilişkin kesimlerin şimdi nereye düşeceğinin tam olarak belirlenemediğini, bunun roketin düşmesine çok kısa bir mühlet kala belirlenebileceğini açıkladı.
Uzay araştırmaları alanında ABD hükümetinden aldığı fonla araştırmalar ve tahliller yapan Aerospace Corporation isimli kar maksadı gütmeyen kuruluşun yaptığı açıklamalara nazaran, saatte 28 bin kilometre süratle ilerleyen Çin roketi önümüzdeki saatlerde dünyaya düşecek. Birinci modellemelere nazaran roketin Pasifik Okyanusu’na düşeceği iddia ediliyor olsa da araştırmacılar yapılan varsayımdaki en ufak bir sapmanın roketin düşeceği yeri büsbütün değiştireceğini vurguladı.
The Aerospace Corporation yetkilisi Gregory Henning, Çin roketinin irtifası azaldıkça düşeceği alanın netleştiğini lisana getirerek “Tahminlerimiz var ancak roketin nereye düşeceğini gerçek manada öğrenmemiz roket düşmeden çok kısa vakit evvel olacak” dedi. Dünya nüfusunun yüzde 88’inin roketin düşme ihtimali olan alanlarda yaşadığını tabir eden Henning, bu duruma karşın düşen roketin birine ziyan verme ihtimalinin çok düşük bir ihtimal olduğunun altını çizdi.
“Şans oyunlarından varlıklı olma talihiniz Çin roketi tarafından vurulma ihtimalinizden daha yüksek” formunda konuşan ve Aerospace Corporation’da danışmanlık yapan Dr. Ted Muelhaupt, roketin yerleşim yerlerine düşme ihtimalinin çok düşük olduğunun altını çizdi. Dünyadaki yaklaşık sekiz milyar insanın tamamının ziyan görmeden hayatta kalma ihtimalini yüzde 99,5 olduğunu belirten Muelhaupt “Birinin ziyan görme ihtimali çok düşük ama bu ihtimal üzerinden yapılacak hazırlık ve alınacak tedbirler yüksek ve gereksiz maliyet oluşturuyor” dedi.
TÜRKİYE UZAY AJANSI’NDAN AÇIKLAMA
Türkiye Uzay Ajansı, Çin’e ilişkin Long March 5B isimli fırlatma aracının Türkiye’ye düşeceği tarafında yayınlanan haberler üzerine resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada Çin makamları ile bağlantı halinde olduğunu duyurdu.
Yapılan açıklamada “Long March 5B fırlatma aracının dünyaya geri dönüş parametreleri hakkında resmi duyuru şimdi yapılmamıştır. Çin tarafından fırlatma aracının inişi hakkında kesin kestirimler gerekli durumda verilecektir. Türkiye Uzay Ajansı (TUA) olarak Çin Ulusal Uzay Yönetimi (CNSA) ile irtibat halinde olduğumuzu ve karışıklığa meydan vermemek ismine resmi ve aktüel bilginin paylaşılacağı konusunu bilgilerinize arz ederiz” tabirleri kullanıldı.
“ENDİŞE EDİLECEK BİR DURUM OLDUĞUNU SANMIYORUM”
James Webb teleskobunun uzaya fırlatılmasında kullanılan “Ariane 5” roketinin birinci ve ikinci kademe motorlarının güzelleştirmesinin yapıldığı laboratuvarı kuran, ODTÜ Makine Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İskender Gökalp, Çin roketinin dünya yörüngesine girmesinin telaş edilecek bir durum olmadığını vurgulayarak “Aslında bu bilinen bir süreç. Roket modülleri vazifelerini tamamladıktan sonra düşerler. Atmosfere girişte oluşan sıcaklık sebebiyle bu modüllerin kıymetli bir eriyerek küçük kesimlere dönüşür. Özetle genel olarak birçok vakit tehlike teşkil etmezler lakin bazen atmosfere büyük kesimler girer. Bunların birine ziyan verme ihtimali çok düşüktür zira dünyamızın kıymetli bir kısmı sularla kaplı. Yani bu modüller birçok vakit okyanuslara düşerler. Ben yapılan haberlerin Çin ve ABD ortasında yaşanan rekabete bağlı olarak abartı olduğunu düşünüyorum. Ayrıyeten atmosfere geri dönüşü hesaplamasını biliyoruz. Mümkün bir tehlike olsaydı bunu evvelce tespit edebiliriz” formunda konuştu.