Köy statüsünü kaybeden 16 bini aşkın yerleşim yeri Kasım 2012’de yürürlüğe giren 6360 Sayılı Kanun Kararındaki Kararname ile kırsal mahalle statüsüne girdi. Statü değişikliğine uğrayan bu kırsal mahalleler için emlak vergisi ödemeleri 2022 yılı sonuna ertelenirken ve bu yıl ödemeleri başlaması gerekiyordu.
Söz konusu kırsal mahallelerle ilgili muafiyet müddeti 2026’ya ertelendi.
İmpomes Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı ve Yüksek Kent ve Bölge Plancısı Müberra Oflaz, bu durumda 16 bini aşkın kırsal mahallede vergilendirmenin 2026 yılında başlayacağı ikazında bulundu. Müberra Oflaz, kelam konusu mahallelerin içinde İstanbul ve Kocaeli’deki orman köylerinin de bulunduğuna dikkat çekti.
BÜYÜKŞEHİR SINIRLARINDA 2 KAT VERGİ
6360 sayılı kanun nedeniyle 30 vilayette 16 bin 220 köyün mahalleye dönüştüğünü, tekrar aynı değişiklikle 1053 beldenin de mahalle statüsü kazandığını hatırlatan Oflaz, önceden “köy” statüsünde olan bir yerleşim ünitesinin “mahalle” statüsüne dönüşmesi durumunun vergi açısından iki sonucu olduğuna işaret etti.
Oflaz, “Daha evvel ilgili yerleşim yeri, belediye ve mücavir alan sonları dışında ise oradaki taşınmazlar emlak vergisine tabi değilken artık emlak vergisine tabi olur. Daha evvel de emlak vergisine tabi durumda olsa bile büyükşehirlerde emlak vergisinin iki kat uygulanması nedeniyle artık emlak vergisi iki kat olarak hesaplanır” dedi.
İSTANBUL’DAN VAN’A KADAR
Düzenlemenin yalnızca Anadolu’daki kentleri değil, İstanbul ve Kocaeli’deki kimi köyleri de kapsadığını açıklayan Müberra Oflaz, 2026’da vergilendirmenin başlayacağı yerleri şöyle özetledi:
Yasa kapsamında büyükşehir belediyesi olan Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa, Van illerinde vilayet mülki sonları içinde “köy”den “mahalle”ye dönüşen (orman köyleri dahil) yerler. İstanbul ve Kocaeli’de orman köyleri, kanun öncesinde büyükşehir belediyesi olan öbür 14 ilde (Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Gaziantep, Konya, Kayseri, Antalya, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Mersin, Samsun, Sakarya) vilayet mülki sonları ile büyükşehir belediye hudutları arasında kalan alanda “köy”den “mahalle”ye dönüşen yerler ile orman köyleri.
Müberra Oflaz, Türkiye’nin neresinde olursa olsun mülke dair yasa değişikliği ve vergi takibi yaptıklarını belirterek, “Halen 69 kentte, 430 ilçede 8700 gayrimenkulün takibini yapıyoruz” dedi.
TÜZEL KİŞİLİKLERİ KALDIRILDI
Gayrimenkul Hukuku Derneği (GHD) Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz, 12 Kasım 2012’de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile 14 vilayette büyükşehir belediyesi ve 27 ilçede de ilçe belediyesi kurulması kararı alındığını, bu kanunla büyükşehir olan vilayet belediyelerinin büyükşehir belediyesi olduğunu, yeniden kanunda yer alan vilayetlere bağlı tüm ilçelerin köy ve belde belediyelerinin hükmî kişilikleri kaldırılarak köylerin mahalle olduğu, belde belediyelerinin ise tek mahalle olarak bağlı olduğu ilçe belediyesine katıldığını söyledi.
YASAL DÜZENLEME DAHA EVVEL ERTELENDİ
Köylerden mahalleye dönüşen ve burada yaşayan vatandaşların, belediye gelirleri kapsamında ödemek zorunda kalacakları emlak vergisi, etraf paklık vergisi ve öbür harç ve iştirak hisseleri yönünden ödemelerinin daha evvel 2014, 2020, 2022 sonuna ertelendiğine işaret eden Kiraz, lokal seçimler öncesinde de 12 Mart 2023 tarihli yasal düzenlemeyle mühletin 31 Aralık 2025 sonuna ertelendiğini açıkladı.
Düzenlemenin tesirini Kiraz, şöyle özetledi: “2026 yılından başlamak üzere köy vasfını kaybetmiş ve mahalle olarak belirlenmiş yerlerde emlak vergisi ve belediye vergi, harç ve iştirak hisseleri ödenmeye başlayacaktır. Yeniden 2020 yılında yapılan bir düzenleme ile köy vasfını kaybetmiş mahallelere kırsal mahalle olma hakkı tanınmış olup, kırsal mahalle başvurusu ilçe belediye meclisi teklifi ile büyükşehir belediye meclis kararı ile olacak.”